هر سال بین یک تا ۱.۷ میلیارد دلار ارزآوری پسته سالیانه در کشور را به خود اختصاص داده است، سال گذشته پس از اینکه کشاورزان یک دوره افت تولید را طی کردند نزدیک به ۱۲۰ هزار تن پسته تولید و انتظار داشتند چشم‌انداز مطلوبی پیش رو داشته باشند.
با توجه به اینکه ۹۰ درصد پسته استان کرمان صادراتی ست کشاورزان نیز حجم قابل توجهی از محصول را پس از برداشت در مهرماه به انبارها منتقل کردند که در راستای حفظ ارزش صادراتی و نرخ‌های بین‌المللی به‌تدریج به بازار تزریق کنند اما شیوع کرونا موجب شد حجم قابل توجهی از پسته در انبارها باقی بماند.
همچنین ۱۰ درصد تولید که در بازار داخلی نیز مصرف می‌شد به دلیل عدم تمایل مردم برای خرید آجیل در ایام نوروز فروش نرفت.
آمار بی‌سابقه دپو شدن پسته در ایران
هم اکنون در اردیبهشت ماه سال ۹۹ حداقل ۷۵ هزار تن محصول پسته استان کرمان در انبارها باقی مانده و در معرض آفات مختلف قرار گرفته است این رقم در کشور به بیش از ۱۲۰ هزار تن می‌رسد که در ده‌های اخیر بی‌سابقه است.
از سوی دیگر به دلیل عدم فروش محصول و کمبود شدید نقدینگی در بین کشاورزان به خصوص کشاورزان خرد، امکان آماده‌سازی زمین‌های کشاورزی برای کشت جدید نیز با چالش جدی مواجه شده است.
عدم اختصاص ارز دولتی برای واردات سم و کود نیز موجب شده قیمت این نهاده‌ها نیز نسبت به سال گذشته با جهش قیمت قابل توجه مواجه شود.
عدم اختصاص ارز دولتی برای واردات سم و کود نیز موجب شده قیمت این نهاده‌ها نیز نسبت به سال گذشته با جهش قیمت قابل توجه مواجه شود.
این در حالیست که پسته به عنوان یکی از محصولات ارزآور غیر نفتی در کشور طی سال‌های اخیر با چالش‌های جدی از جمله ممانعت از صادرات، سرمازدگی و کاهش ۹۰ درصدی تولید، نوسانات نرخ ارز و تحریم‌ها مواجه بوده است.
ابراهیم کمالی پور یکی از صادرکنندگان پسته در استان کرمان اظهارکرد: وضعیت پسته استان کرمان بسیار نا مطلوب است و تولیدکنندگان و صادرکنندگان در وضعیت بحرانی قرار گرفته‌اند.
وی افزود: برخی از ترمینال‌های ضبط پسته در کرمان تعطیل شده و کارگران خود را تعدیل کرده‌اند که در بهترین حالت از حقوق بیمه استفاده می‌کنند.
کمالی پور ادامه داد: بسیاری از کارگران روز مزد بیکار شده‌اند و کشاورزان هم در حالی پسته روی دستشان مانده که با افت قیمت در بازار داخلی و عدم کشش بازار در مواجه هستند.
کشاورزان پولی برای هزینه کشت جدید ندارند
وی گفت: خطر آلوده شدن پسته‌های دپو شده به آفت شب پره هندی و کاهش کیفیت محصول از یک سو و از سوی دیگر هزینه بالای انبار داری کشاورزان را تحت تأثیر قرار داده است اما نگران‌کننده‌ترین مشکل نبود نقدینگی در دست کشاورزان است.
وی بیان کرد: در سال ۹۷ تولید پسته در کرمان به دلیل سرمازدگی گسترده ۹۰ درصد کاهش یافت به طوریکه تولید از ۱۴۰ هزار تن به یکباره به ۱۰ هزار تن رسید و بازارهای خارجی را از دست دادیم در سال گذشته کشاورزان انتظار داشتند بعد از ضرر سال قبل کمبود نقدینگی هم جبران شود که عملاً با یک شوک جدی دیگر مواجه شده‌اند.
این تولید و صادر‌کننده پسته گفت: کشاورز در امسال حتی پول خرید سم ندارد و امکان دارد با طغیان آفت پسیل پسته مواجه شویم.
بسته شدن مرزها عملاً کار صادرات پسته و واردات نهاده‌های تولید را با یک چالش جدی مواجه کرده است.
دبیرکل انجمن پسته ایران ضمن ابراز نگرانی از وضعیت موجود در بخش کشاورزی به ویژه پسته گفت: بسته شدن مرزها عملاً کار صادرات پسته و واردات نهاده‌های تولید را با یک چالش جدی مواجه کرده است.
حسین رضایی افزود: دولت باید برای حمایت از کشاورزان و رفع مشکلات صادراتی چاره اندیشی کند در غیر این صورت بخش قابل توجهی از بازار بین‌المللی به خصوص در هند و چین و برخی از کشورهای اروپایی از دست می‌رود و به سادگی دست رقبای ما خواهد افتاد.
وی گفت: قیمت پسته در بازار داخلی نسبت به سال‌های قبل هم کاهش چشمگیر پیدا کرده است بطوریکه حتی در صورت فروش در بازار داخلی حتی هزینه‌ها هم جبران نمی‌شود.
دولت به کشاورزان کمک کند
وی ادامه داد: تحریم‌ها، کرونا، مشکلات ارزی و تورم در نهاده‌های تولید به شدت روی صنعت پسته تأثیر منفی گذاشته است.
وی خواستار کمک دولت به کشاورزان و ارائه تسهیلاتی برای جبران کمبود نقدینگی و ضرر هنگفت آنها شد و بیان کرد: دولت می‌تواند برای باز شدن مرزها و امکان صادرات پسته تأثیر قابل توجهی داشته باشد.
استاندار کرمان با توجه به شیوع کرونا و خسارت‌های ناشی از بسته شدن مرزها گفت: صادرات محصولات پسته استان کرمان در امسال با چالش جدی مواجه شده است.
محمد جواد فدایی ادامه داد: این مشکل در مورد بیشتر محصولات صادرات محور در بخش کشاورزی روی داده و عمدتاً به بسته شدن مرزهای کشور مربوط می‌شود که امیدواریم این مشکل به زودی حل شود.
وی با اشاره به رایزنی‌هایی صورت گرفته؛ ابراز امیدواری کرد که برای حمایت از کشاورزان ضمن رفع مشکلات ترانزیتی در مرزها تسهیلات لازم نیز در اختیار بخش‌هایی که به دلیل کرونا آسیب دیده‌اند نیز قرار گیرد.
جلسات و وعده‌های مسئولان در حالی ادامه دارد که در صورت رایزنی با چین به عنوان عمده‌ترین مشتری پسته ایران می‌توان امکان صادرات پسته به بازار چین را فراهم کرد.
